Η επέμβαση καταρράκτη είναι μια γρήγορη, ανώδυνη επέμβαση στα μάτια για την αφαίρεση ενός θολού φακού που προκαλεί προβλήματα όρασης. Πάνω από το 50% των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών έχουν καταρράκτη ή έχουν κάνει επέμβαση καταρράκτη. Περίπου το 90% των ανθρώπων έχουν επιτυχή χειρουργική επέμβαση, το οποίο σημαίνει ότι απολαμβάνουν βελτίωση της όρασης τους. Η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει έως και τέσσερις  εβδομάδες.

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι ένας τύπος χειρουργικής επέμβασης στα μάτια για την αφαίρεση ενός καταρράκτη (θολός φακός). Το μάτι σας, όπως μια φωτογραφική μηχανή, έχει έναν φακό για την εστίαση του φωτός. Αυτός ο φακός είναι συνήθως διαυγής. Όταν αυτός ο φακός γίνεται θολός, ονομάζεται «καταρράκτης». Η επέμβαση καταρράκτη αφαιρεί τον θολό φακό και τον αντικαθιστά με έναν διαυγή τεχνητό φακό, αποκαθιστώντας την όρασή σας.

Στην όραση, το φως περνά μέσα από έναν καθαρό φακό στο μάτι. Ο φακός εστιάζει το φως, ώστε ο εγκέφαλος και το μάτι σας να μπορούν να επεξεργάζονται πληροφορίες σε μια εικόνα. Όταν ο φακός θολώνει, το μάτι δεν μπορεί να εστιάσει το φως. Έτσι καταλήγετε με θολή όραση ή άλλα συμπτώματα όπως η αίσθηση ότι υπάρχουν  «φωτοστέφανα» γύρω από έντονα φώτα ή ότι τα φώτα δεν είναι καθαρά και έχουν ακτίνες ή ότι τα χρώματα γύρω σας είναι πιο θαμπά.

Ο ενδοφθάλμιος φακός (IOL) είναι ένας τεχνητός φακός που αντικαθιστά τον θολό φυσικό φακό. Είναι εύκαμπτος και συνήθως διπλώνει για να τοποθετηθεί στο μάτι μέσω μικρής τομής.

Οι ενδοφθάλμιοι φακοί είναι διαθέσιμοι με διαφορετικές δυνάμεις εστίασης. Ανάλογα με τον τύπο του φακού που επιλέγετε, μπορεί να χρειάζεστε ή να μην χρειάζεστε γυαλιά αν τα φορούσατε πριν από την επέμβαση καταρράκτη. Οι τύποι IOL περιλαμβάνουν:

Μονοεστιακοί IOL: Αυτοί μετρώνται με ακρίβεια για όραση κοντινής, μεσαίας ή μεγάλης απόστασης. Οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν ρύθμιση για μακρινή όραση και στη συνέχεια επιλέγουν να φορούν γυαλιά ανάγνωσης για κοντινή όραση.

Πολυεστιακοί IOL: Αυτοί επιτρέπουν ταυτόχρονα κοντινή και μακρινή εστίαση και απαλλάσσουν από την ανάγκη των διορθωτικών γυαλιών για καθαρή όραση. (διόρθωση και της πρεσβυωπίας)

Accommodative IOL: Αυτά τα IOL επιτρέπουν την εστίαση σε διαφορετικές αποστάσεις.

Toric IOL: Αυτά τα IOL έχουν σχεδιαστεί για να διορθώνουν το διαθλαστικό σφάλμα σε άτομα με αστιγματισμό.

Μιλήστε με τον οφθαλμίατρό σας σχετικά με τις διαφορετικές επιλογές αντικατάστασης του IOL και τι μπορεί να σας ταιριάζει καλύτερα.

Μπορεί να χρειαστείτε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη εάν ο καταρράκτης προκαλεί προβλήματα όρασης που παρεμβαίνουν στις δραστηριότητές σας, όπως η οδήγηση ή το διάβασμα.

Ο Οφθαλμίατρος σας μπορεί επίσης να χρειαστεί να αφαιρέσει έναν καταρράκτη για να δει το πίσω μέρος του ματιού σας και να βοηθήσει στη διαχείριση άλλων οφθαλμικών παθήσεων, όπως:

- Αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία στον αμφιβληστροειδή (ο ιστός στο πίσω μέρος του ματιού).

- Αμφιβληστροειδοπάθεια που σχετίζεται με τον διαβήτη, μια οφθαλμική πάθηση που επηρεάζει άτομα με διαβήτη και αποτελεί την πρώτη αιτία τύφλωσης στον Δυτικό κόσμο.

Όταν παρατηρήσετε για πρώτη φορά συμπτώματα καταρράκτη, μια νέα συνταγή για γυαλιά ή φακούς επαφής μπορεί να σας βοηθήσει. Αλλά ο καταρράκτης συνήθως χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Τελικά, εσείς και ο Οφθαλμίατρος σας μπορείτε να αποφασίσετε να κάνετε χειρουργική επέμβαση καταρράκτη για να σας βοηθήσει να βλέπετε  καλά για να κάνετε όλα τα πράγματα που θέλετε και πρέπει να κάνετε.

Ο καταρράκτης δεν είναι επείγουσα κατάσταση. Μπορείτε να περιμένετε να κάνετε τη χειρουργική επέμβαση μέχρι να είναι το καλύτερο για εσάς.

Ο καταρράκτης και η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι πολύ συχνές σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Στην εποχή μας όμως πολλά άτομα μέσης ηλικίας επιλέγουν να προχωρήσουν σε επέμβαση καταρράκτη για να διορθώσουν ολοκληρωτικά το οποιοδήποτε διαθλαστικό σφάλμα έχουν τα μάτια τους -και την πρεσβυωπία- και να απαλλαγούν από τα γυαλιά τους.

Πριν από την επέμβαση καταρράκτη, ο οφθαλμίατρος σας:

- Θα μετρήσει το μάτι σας για να βρείτε τη σωστή ισχύ εστίασης για τον IOL σας.

- Θα ρωτήσει για τα φάρμακα που παίρνετε.

- Μπορεί να συνταγογραφήσει οφθαλμικές σταγόνες για την πρόληψη της μόλυνσης και τη μείωση του οιδήματος των ματιών.

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι μια διαδικασία η οποία δεν απαιτεί παραμονή στην κλινική στην οποία θα χειρουργηθείτε , επομένως λίγο μετά την επέμβαση επιστρέφετε σπίτι. Θα χρειαστείτε κάποιον να έρθει μαζί σας που μπορεί να σας οδηγήσει στο σπίτι.

Δείτε τι να περιμένετε κατά τη διάρκεια της επέμβασης:

Φάρμακα για μούδιασμα: Ο Οφθαλμίατρος σας αναισθητοποιεί τοπικά το μάτι με σταγόνες. Μπορεί επίσης να λάβετε φάρμακα που θα σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε. Θα είστε ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της επέμβασης και θα βλέπετε φως και κίνηση.

Αφαίρεση καταρράκτη: Ο Οφθαλμίατρος σας χρησιμοποιεί ειδικό μικροσκόπιο για να δει το μάτι σας. Δημιουργεί μικροσκοπικές τομές για να φτάσει στον φακό. Στη συνέχεια χρησιμοποιούν υπερηχητικά κύματα για να κάνει σκόνη τον φακό και να τον αφαιρέσει. Τέλος τοποθετεί τον νέο φακό.

Δεν θα χρειαστείτε ράμματα. Οι μικροσκοπικές τομές κλείνουν μόνες τους.

Η πραγματική αφαίρεση του καταρράκτη διαρκεί μόνο λίγα λεπτά. Η όλη διαδικασία συχνά διαρκεί λιγότερο από 30 λεπτά.

Μπορεί να χρειαστούν μερικές ημέρες για να καθαρίσει η όρασή σας.

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι ο μόνος τρόπος για να απαλλαγείτε από έναν καταρράκτη. Δεν έχει αποδειχθεί ότι άλλα φάρμακα ή οφθαλμικές σταγόνες βελτιώνουν τον καταρράκτη.

Η επέμβαση καταρράκτη έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας στη βελτίωση της όρασης των ανθρώπων. Περίπου 9 στους 10 ανθρώπους βλέπουν καλύτερα μετά.

Μετά την επέμβαση, μπορείτε να περιμένετε:

- Να βλέπετε τα πράγματα πιο ξεκάθαρα.

- Να έχετε λιγότερη λάμψη όταν κοιτάτε έντονα φώτα.

- Να διακρίνετε τη διαφορά μεταξύ των χρωμάτων.

Η επέμβαση καταρράκτη είναι μια ασφαλής, διαδικασία ρουτίνας. Όμως, όπως κάθε χειρουργική επέμβαση, ενέχει κινδύνους, όπως:

- Οφθαλμική μόλυνση, αιμορραγία ή πρήξιμο.

- Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, όταν ο αμφιβληστροειδής αποχωρίζεται από το πίσω μέρος του ματιού.

- Βλάβη σε άλλα μέρη του ματιού.

- Συνεχής πόνος στα μάτια.

- Θολή όραση ή απώλεια όρασης.

- Οπτικές διαταραχές, όπως λάμψη, φωτοστέφανα και σκιές.

- Το IOL εξαρθρώνεται και μετακινείται από τη θέση του.

Η επιλογή του Οφθαλμιάτρου ο οποίος θα σας χειρουργήσει ,η εμπειρία του καθώς και η δική σας καλή συνεργασία μαζί του αποτελούν τις απαραίτητες προυποθέσεις για ένα επιτυχημένο χειρουργείο και ένα άριστο αποτέλεσμα.

Μπορεί να παρατηρήσετε ότι η όρασή σας γίνεται θολή ή θολή μετά την επέμβαση καταρράκτη - ακόμα και μήνες ή χρόνια μετά τη διαδικασία. Οι Οφθαλμίατροι ονομάζουν αυτήν την κατάσταση ως θόλωση οπισθίου περιφακίου ή PCO, και είναι φυσιολογικό να συμβεί. Ονομάζεται επίσης δευτερογενής καταρράκτης.

Το PCO συμβαίνει επειδή μια μεμβράνη που ονομάζεται οπίσθιο περιφάκιο γίνεται θολή. Το οπίσθιο περιφάκιο κάποτε συγκρατούσε τον φακό του ματιού σας και τώρα συγκρατεί τον ενδοφθάλμιο ψευδοφακό στη θέση του.

Εάν η όρασή σας αρχίσει να θολώνει ξανά μετά την χειρουργική εξαίρεση του καταρράκτη , μπορεί να χρειαστείτε μια διαδικασία λέιζερ για να αποκαταστήσετε την όρασή σας. Ένα λέιζερ κάνει ένα άνοιγμα στη θολή κάψουλα. Αυτή η διαδικασία μπορεί να σας δώσει ξανά καθαρότερη όραση και γίνεται μία φορά στην ζωή τους ασθενούς.

Αν και μπορεί να χρειαστούν έως και τέσσερις εβδομάδες για να αναρρώσει πλήρως το μάτι σας από τη χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, οι περισσότεροι άνθρωποι θα παρατηρήσουν ότι η όρασή τους αρχίζει να βελτιώνεται πολύ νωρίτερα και συνήθως θα υπάρχει ελάχιστος πόνος ή ενόχληση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Κατά τις ημέρες και τις εβδομάδες που ακολουθούν τη χειρουργική επέμβαση, ακολουθήστε τις οδηγίες του παρόχου σας για:

- Χρησιμοποιήστε οφθαλμικές σταγόνες σύμφωνα με τις οδηγίες.

- Διαβάστε, παρακολουθήστε τηλεόραση και χρησιμοποιήστε τον υπολογιστή ως συνήθως.

- Χρησιμοποιήστε γυαλιά ηλίου όταν βγαίνετε έξω.

- Συνεχίστε τις δραστηριότητες και τη ρουτίνα σας.

- Μην τρίψτε ή πιέστε το μάτι.

- Μην βάλετε νερό ή σαπούνι στο χειρουργημένο μάτι για διάστημα 10 ημερών.

- Να αποφύγετε να κάνετε επίπονες δραστηριότητες.

- Να αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε μακιγιάζ ματιών μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος της αποθεραπείας από το χειρουργείο.

Θα χρειαστεί να περιμένετε μέχρι το μάτι σας να επουλωθεί πλήρως μετά την επέμβαση καταρράκτη, κάτι που συνήθως συμβαίνει περίπου δύο έως τέσσερις εβδομάδες μετά την επέμβαση. Μάλλον θα χρειαστείτε μια νέα συνταγή.

Θα έχετε ένα επόμενο ραντεβού με τον Οφθαλμίατρο σας μετά την επέμβαση την επόμενη ημέρα και μετά από 3 ημέρες από την ημερομηνία που έγινε η επέμβαση.

Ζητήστε ιατρική βοήθεια νωρίτερα εάν εμφανίσετε:

- Πόνος ή ερυθρότητα που επιδεινώνεται παρά τα παυσίπονα.

- Εκκρίσεις γύρω από το μάτι σας.

- Επιδείνωση της όρασης ή απώλεια όρασης.

- Λάμψεις φωτός ή βλέποντας πολλά μικρά σκοτεινά σημεία ή σαθρές γραμμές που φαίνονται να επιπλέουν στην όρασή σας.

Όχι, η επέμβαση καταρράκτη δεν μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της όρασης λόγω προβλημάτων από άλλες οφθαλμικές παθήσεις όπως:

- Αμφιβληστροειδοπάθεια που σχετίζεται με το διαβήτη.

- Γλαυκώμα.

- Εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας.

Εάν έχετε καταρράκτη και στα δύο μάτια, θα χρειαστείτε δύο ξεχωριστές χειρουργικές επεμβάσεις. Συνήθως, θα κάνετε τις διαδικασίες με διαφορά περίπου μίας έως δύο εβδομάδων. Με αυτόν τον τρόπο, το πρώτο μάτι έχει χρόνο να «επουλωθεί». Η όρασή σας μπορεί να επιστρέψει στο πρώτο μάτι πριν από τη δεύτερη επέμβαση.

Ο Οφθαλμίατρος σας θα συνταγογραφήσει οφθαλμικές σταγόνες για χρήση πριν και μετά την επέμβαση καταρράκτη. Οι σταγόνες των ματιών βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής. Ακολουθήστε τις οδηγίες του οφθαλμίατρου σας για το πώς να χρησιμοποιείτε τις σταγόνες.

Για να βάλετε σταγόνες στα μάτια:

- Πλύνετε καλά τα χέρια.

- Κοιτάξτε ψηλά στο ταβάνι.

- Τραβήξτε προς τα κάτω το κάτω καπάκι.

- Πιέστε το μπουκάλι μέχρι να νιώσετε μια σταγόνα να μπαίνει στο μάτι σας. Μην αφήνετε το σταγονόμετρο να αγγίζει το μάτι σας.

- Κλείσε το μάτι σου.

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη είναι μια κοινή διαδικασία για την αφαίρεση ενός καταρράκτη, ενός θολού φακού που παρεμβαίνει στην όρασή σας. Ο καταρράκτης δεν είναι επείγουσα κατάσταση εκτός και αν υπάρχουν άλλοι λόγοι που ο Οφθαλμίατρος σας θα κρίνει ότι πρέπει να γίνει η επέμβαση το συντομότερο.