Η «ευθύνη» ως έννοια και στάση ζωής είναι μία από τις πιο αμφίβολες στάσεις στην κατανόησή τους. Είναι ιδιαίτερα άβολη, καθώς καθιστά το υποκείμενο εκτεθειμένο, εξαιτίας των πράξεών του. Δεν είναι συνεπώς τυχαίο, ότι η περίοδος που διανύουμε διακρίνεται από χαμηλή αίσθηση ατομικής ευθύνης.

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, και το λεγόμενο τρίτο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού Covid-19 που μαίνεται στην Ευρώπη και στη χώρα μας και λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις κυβερνητικές αποφάσεις, που επιζητούν την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία των πολιτών, δράττομαι της ευκαιρίας να τονίσω και να επισημάνω την ανάγκη λήψης ατομικών ευθυνών, όχι μόνο στην παρούσα περίπτωση μιας πανδημίας, αλλά σε κάθε ζήτημα που ρίχνει το βάρος στην κοινωνική δράση και υπευθυνότητα.

Η αξία της ευθύνης αποτελεί κυρίαρχο συστατικό της προσωπικότητας ενός ατόμου, όταν αυτό κρατά ζωντανό το όραμα μιας «ανθρώπινης» κοινωνίας. Όλες οι πράξεις πρέπει να αντιλαμβάνονται ως συνειδησιακές επιλογές, ενώ θα πρέπει να επωμίζονται και οι ευθύνες που επισύρει μία συνειδητοποιημένη πράξη. Υπό την έννοια αυτή, όλοι είμαστε υπόλογοι των πράξεών μας, οι οποίες ευθύνονται για τις δεινές αντινομίες των καιρών μας. Μόνο η αυτοαποδοχή των πεπραγμένων μας, θα οδηγήσει στην υπευθυνότητα.

Αν και τα πράγματα θεωρητικά είναι τόσο κατανοητά, πόσο δύσκολο είναι να στραφούμε στον εαυτό μας και να διερωτηθούμε αν είμαστε πραγματικά γενναίοι να υποστηρίξουμε τις επιλογές μας; Πόσο μάλλον όταν δεν επιφέρουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα! Αν κατανοήσουμε βαθιά τις αδυναμίες μας, θα είμαστε σε θέση να διαχειριστούμε τις επιλογές μας, χωρίς να ζημιώνουμε τους γύρω μας. Η επιδίωξη ενός πολιτισμού προσωπικής ωριμότητας, θα πρέπει να αποτελεί πυξίδα και στάση ζωής και όχι ένας αέναος φαύλος κύκλος, που θα καταλήγει μονίμως στην επίρρηψη ευθυνών σε άλλους.

Η έλλειψη αυτής της ευθύνης, καθιστά τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα για εμάς και τον κοινωνικό μας περίγυρο. Ως προτεραιότητα στη ζωή μας, τίθεται μόνο το εγώ, ενώ όλες οι αποφάσεις μας λαμβάνονται με άξονα τη δική μας αυτοπροβολή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να παραγκωνίζεται το αίσθημα φιλανθρωπίας. Η κοινωνία διαποτίζεται από έναν κοινωνικό εγωκεντρισμό που όχι μόνο αποξενώνει τους ανθρώπους, αλλά βασιζόμενοι σε αυτή την απομάκρυνση, κατηγορούν με ευκολία ο ένας τον άλλον, αν και βαθιά γνωρίζουν ποιός είναι ο πραγματικός υπαίτιος.

Το πολλαπλό αυτό ανθρώπινο αδιέξοδο μπορεί να αντιμετωπιστεί. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, το πρόβλημα ξεκινάει από εμάς τους ίδιους. Η καλλιέργεια της προσωπικής μας ανάπτυξης θα ξεπεράσει το φόβο της ενοχής. Όλη η προσοχή πρέπει να εστιαστεί στην αυτοβελτίωση της εικόνας μας, της εκτίμησής μας, του ελέγχου και της διαχείρισής μας.

Η πορεία από την αυτογνωσία στον αυτοέλεγχο πρέπει να ακολουθείται χωρίς δισταγμούς. Όταν μάθουμε να ζούμε με τον εαυτό μας θα καταλάβουμε, ότι δε ζούμε μόνο για αυτόν, αλλά και για την κοινωνία. Με αυτό τον τρόπο θα αποκτήσουμε κριτική στάση και θα είμαστε σε θέση να αξιολογούμε καλύτερα τις αξίες και τις επιλογές μας. Μόνο από μία τέτοια προσωπικότητα θα εκπορεύεται η υπευθυνότητα, η οποία θα σφυρηλατεί με τις ίδιες αξίες μια νέα γενιά ευθύνης, μια νέα οικογένεια ευθύνης, ένα νέο σχολείο ευθύνης.