Με τους ορούς και τις γάζες στο νοσοκομείο, πέρυσι τέτοιον καιρό, γιορτινές μέρες, με εμάς όλους ανέμελους ακόμη, πριν την επέλαση της τρομερής πανδημίας. Και λίγα στολίδια γύρω στο κρεβάτι, ένας αγιοβασιλιάτικος σκούφος στο αποστειρωμένο δωμάτιο. Το προσωπικό…lockdown είχε ήδη ξεκινήσει για την Μαρία Πολύζου που μετά την επέμβαση για τον καρκίνο του μαστού, τραβούσε την επώδυνη και απαιτητική πορεία με χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες. Η Μαρία έτρεξε τον δυσκολότερο μαραθώνιο της ζωής της- αυτή που στα 52 της χρόνια είναι σα να έχει διατρέξει πάνω από έξι φορές το γύρο της γης-τόσα είναι είναι τα χιλιόμετρα που μετρά.
Ο μαραθώνιος τερματίστηκε, η Μαρία αναδείχτηκε νικήτρια και τώρα κάνει την … μακρά αποθεραπεία που θα ακολουθεί για χρόνια και χρόνια. Όλο αυτό το διάστημα δεν κάμφθηκε ποτέ, έτρεχε κι έτρεχε κι έτρεχε, μετά το νοσοκομείο, μετά τις θεραπείες, μετά τα χάπια. Η Μαρία Πολύζου είναι η πρώτη Ελληνίδα μεγάλων αποστάσεων που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς αγώνες, βαλκανιονίκης, κάτοχος ακόμη του πανελληνίου ρεκόρ μαραθωνίου, με συμμετοχές και διακρίσεις στους κορυφαίους μαραθωνίους παγκοσμίως και διευθύντρια του Μουσείου μαραθωνίου δρόμου. Τίποτα μα τίποτα όμως δεν πιστώνεται στην κορυφαία Ελληνίδα μαραθωνοδρόμο περισσότερο από τον μεγάλο και νικηφόρο αγώνα της κόντρα στον καρκίνο, με το παράδειγμά της να αποτελεί έμπνευση και παράδειγμα για τον καθένα μας.
- Μαρία, έβλεπα περσινές χριστουγεννιάτικες φωτογραφίες σου απ΄ το νοσοκομείο, με τον ορό και το μπερεδάκι να κρύβει τα μαλλιά…Καλύτερες και ευτυχισμένες οι φετινές γιορτές;
«Σε ένα βαθμό ναι, αλλά σίγουρα δεν μπορείς να έχεις απόλυτη ευτυχία, όταν ταυτόχρονα ο κόσμος υποφέρει δίπλα σου. Είναι ανάμικτα τα συναισθήματά μου. Σε προσωπικό επίπεδο είμαι ευτυχισμένη γιατί πέρασα μια διαδικασία, έναν αγώνα πάρα πολύ σκληρό, ένα χρόνο στα νοσοκομεία και τώρα βρίσκομαι υγιής στο σπίτι μου, αλλά δεν μπορώ να είμαι απόλυτα ευτυχισμένη. Ουσιαστικά δεν υπάρχει ελευθερία δεν απολαμβάνεις τις αγκαλιές με τους φίλους σου, τα ταξίδια, είναι τρομερό να πεθαίνουν οι άνθρωποι στα νοσοκομεία. Ευτυχισμένοι είμαστε μόνο όταν είμαστε όλοι μαζί ευτυχισμένοι».
- Στις εποχές κορονοϊού, με τον κίνδυνο μετάδοσης γύρω μας, πώς επηρεάζεται ένας ασθενής στην αντιμετώπιση του καρκίνου;
«Από την πρώτη στιγμή που εγώ διαγνώστηκα με καρκίνο, οι οδηγίες των γιατρών μου ήταν ένα πράγμα: Πρόσεχε μην αρρωστήσεις, από γρίπη λ.χ. Μετά ήρθε ο κορονοϊός-να προσέξω να μην αρρωστήσω και από κει- οπότε ουσιαστικά είχα βάλει τον εαυτό μου σε μια καραντίνα πριν αυτήν που ζούμε όλοι μας. Απ΄ τη στιγμή που αυτό άρχισε να εξαπλώνεται στον κόσμο και έφτασε στη χώρα μας, το πρώτο πράγμα που προσπάθησα-γιατί συνέχιζα τις χημειοθεραπείες και τις ακτινοβολίες, με πάρα πολύ βεβαρημένο τον οργανισμό μου- ήταν να μην αρρωστήσω από κορονοϊό γιατί θα κινδύνευα πάρα πολύ. Δηλαδή, με αιματοκρίτη 28 π.χ. δεν μπορεί να… αντέξει το σύστημά σου».
- Αν και βγήκες νικήτρια στη μάχη σου με τον καρκίνο, παραμένεις στις ευπαθείς ομάδες…
«Ναι, ο καρκίνος ο δικός μου ήταν δευτέρου βαθμού- και γι’ αυτό έγιναν και οι χημειοθεραπείες- ενώ για τα επόμενα δέκα χρόνια της ζωής μου θα παίρνω ένα χάπι. Και όταν μιλάμε Ζέτα μου για ένα χάπι, δεν είναι μια απλή ασπιρίνη… αν συγκρίνω τις χημειοθεραπείες με αυτά που μου βγάζει το χάπι… Αναγκαστήκαμε μάλιστα να το αλλάξουμε γιατί ο οργανισμός μου δεν μπορεί να το αντέξει. Τα κόκαλά μου πονάνε, δεν μπορώ να κουνηθώ, μαγκώνουν οι κινήσεις μου, έχει πάρα πολλές παρενέργειες. Δεν είναι ένα χαπάκι… λες ένα χαπάκι είναι, αλλά στην πραγματικότητα και μόνο που σκέφτεσαι ότι θα το παίρνεις για τα επόμενα δέκα χρόνια, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οπότε είμαι στις ευπαθείς ομάδες και θα συνεχίσω να είμαι. Όσο υγιεινή ζωή και να κάνω, όσο και να τρέχω, πρέπει πάντα να προσέχω γιατί οι ακτινοβολίες που έχω κάνει, έχουν χτυπήσει ένα μεγάλο κομμάτι όχι μόνο του στήθους, αλλά και των πνευμόνων».
- Είσαι σε θέση να κάνεις το εμβόλιο;
«Δεν το γνωρίζω. Ό,τι μου πουν οι γιατροί. Όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται για κάτι εντελώς καινούργιο και δεν υπάρχουν έρευνες που να αναφέρουν αν οι καρκινοπαθείς το κάνουν, ή όχι. Δεν ξέρουν ακόμη. Αν, όταν έρθει η ώρα, κρίνουν οι γιατροί μου ότι πρέπει να το κάνω, θα το κάνω. Στις 8 Ιανουαρίου, έχω καινούργιες εξετάσεις, από την αρχή-τα πρώτα τρία χρόνια οι εξετάσεις είναι κάθε τρεις μήνες- οπότε θα δούνε πάλι πώς είναι ο οργανισμός μου».
- Πέραν όλων των άλλων, σε “έσωσε” η συνεχής και συνεπής σχέση σου με τον αθλητισμό, καθ΄ όλο το Γολγοθά της θεραπείας.
«Ακόμα το ίδιο κάνω. Δηλαδή, δε σταματάω καθόλου να κινούμαι, έχω γίνει περισσότερο active απ΄ ότι πριν. Σ΄ αυτή τη φάση που είμαι, έχοντας περάσει όλ’ αυτά και στα χρόνια που βρίσκομαι-που έχω διανύσει πάνω από 280 χιλιάδες χιλιόμετρα, έχω κάνει πόσες φορές το γύρο της γης- και όλα όσα έχω κάνει… αυτή τη στιγμή τρέχω στη διάρκεια της μέρας πολύ περισσότερο -όχι στο αγωνιστικό κομμάτι -απ΄ ό,τι έτρεχα. Με το χάπι παλεύω πάρα πολύ σκληρά για να μη με πάρει από κάτω. Είναι οι μυαλγίες είνα η αγκύλωση που έχει το σώμα σου, είναι να κρατιέμαι, να μην παίρνω κιλά, είναι να μην αλλάξω και να συνεχίσω να είμαι αυτή που εγώ θέλω να είμαι, να έχω την εικόνα που εγώ θέλω στον καθρέφτη. Η εικόνα η δροσερή, η σούπερ».
- Σε νοιάζει η εικόνα σου, σε νοιάζουν και τα μαλλιά σου. Τα έχεις επανακτήσει;
«Ναι, τα μαλλιά μου είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, το πάλεψα κι αυτό πολύ σκληρά. Φορούσα
μπερεδάκι στην αρχή, αλλά για να κρατήσω, έστω αυτά τα λιγοστά μαλλιά που κράτησα πέρυσι με τις δεκαέξι χημειοθεραπείες, έπρεπε να είμαι επί ένα οχτάωρο στον πάγο, όταν έκανα χημειοθεραπείες. ‘Ήμουν μ’ αυτήν την κάσκα για να μείνουν… πέντε τρίχες παραπάνω».
- Συναντήθηκες με τον πρωθυπουργό, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μιλάς για τον καρκίνο, αναρτάς την περιπέτειά σου, εμπνέεις και επηρεάζεις γυναίκες με τη νόσο. Είσαι ένα πρότυπο…
«Ζέτα, στην κυριολεξία, κινούμαι όπως κινούμουν όλ΄ αυτά τα χρόνια απ΄ όταν έκανα μαραθώνιο και έδινα τα δικά μου προσωπικά μαθήματα στις μάχες τις αγωνιστικές. Δεν έκανα στην περίοδο της αρρώστιας τίποτα διαφορετικό απ΄ αυτό που έκανα ως Μαρία Πολύζου. Πέρασα έναν καρκίνο, μια άλλη δοκιμασία, έναν άλλο μαραθώνιο και συνέχιζα να κάνω αυτό που έκανα: Να δίνω τα ίδια μηνύματα, στο κομμάτι που πια αφορά τον καρκίνο, με τον ίδιο τρόπο με το ίδιο χαμόγελο με την ίδια πίστη. Η αλήθεια είναι ότι το πάλεψα πάρα πολύ σκληρά… αν μου έλεγες για έναν μαραθώνιο αγωνιστικό, κανέναν μαραθώνιο αγωνιστικό σε ολυμπιακούς αγώνες, παγκόσμιους- και μιλάμε τώρα για επιδόσεις υψηλού επιπέδου-ποτέ δεν πάλεψα τόσο πολύ όσο σ΄ αυτό».
- Πέρασες έναν χρόνο τρομερής δοκιμασίας και αγώνα…εσύ, που έχεις κοπιάσει σκληρά για τις κατακτήσεις τριάντα χρόνων, μπορείς να συγκρίνεις τις απαιτήσεις των δύο «μαχών»;
«Σε καμία περίπτωση και οτιδήποτε και να κερδίσεις στη ζωή σου, δέκα ολυμπιακά μετάλλια να κερδίσεις, αν δεν κερδίσεις τη μάχη με τον καρκίνο ουσιαστικά έχει τελειώσει η ζωή σου, είναι πάρα πολύ απλό. Εδώ μιλάμε για την ίδια σου τη ζωή. Είπα ότι δεν θα τερματίσω απλά με μια νίκη αυτόν τον μαραθώνιο ζωής. Δεν θα κερδίσω απλά τη ζωή μου, αλλά αυτό θα γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα κερδίσω σε όλα τα επίπεδα, στο να μη χάνω δευτερόλεπτο απ΄ τη ζωή μου. Δεν θα χάσω το καλοκαίρι μου, δεν θα χάσω τα Χριστούγεννά μου, δεν θα χάσω τη δουλειά μου, τον μαραθώνιο της Αθήνας, τους δρομείς μου, το κέφι μου, τα πάντα. Θα τερματίσω όσο μπορώ καλύτερα με τις λιγότερες απώλειες. Πήρα μια σανίδα του sup και μόνο στον …Ειρηνικό ωκεανό δεν πέρασα με τη σανίδα, με τόσες “ταρζανιές” που έκανα!»
-Κολακευτικό ότι το ρεκόρ σου 2.33′.40” παραμένει αλώβητο. Τονώνεται ο αθλητικός εγωισμός σου;
«Όχι βέβαια, αλίμονο. Είναι σίγουρο ότι ο καρκίνος με έχει αλλάξει…και η φιλοσοφία της ζωής είναι πολύ βαθύτερη από πριν, αλλά και πριν απ΄ αυτό, είχα πάντα τη σκέψη ότι ένα ρεκόρ δεν μπορεί να μείνει πολύ. Το να μένει ένα ρεκόρ, σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά σε πολλά πράγματα, δεν μπορεί να υπάρχει εξέλιξη αν τα ρεκόρ δεν βελτιώνονται. Δεν μπορεί να τρέχω από το 1982… Να σου θυμίσω Ζέτα, ότι στα είκοσί μου χρόνια, το 1989 -όταν ο μαραθώνιος στην Ελλάδα ήταν σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο- είχα κάνει δύο ώρες και 37 λεπτά στον μαραθώνιο του Λονδίνου. Ημουν στην πρώτη εκατοντάδα του κόσμου και η μικρότερη σε ηλικία. Τότε, όταν τα παπούτσια μας τότε ήταν… άσε. Το μόνο που πίναμε κατά τη διάρκεια του μαραθωνίου ήταν νερό και μάλιστα όχι νερό. Είχα ένα σφουγγάρι, αυτά που δίναν τότε και μόλις περνούσα από μια λεκάνη το βούταγα μέσα και έπινα από το σφουγγάρι. Σε ό, τι αφορά τον εγωισμό μου… τα ρεκόρ είναι για να σπάνε. Άλλωστε η μεγαλύτερη νίκη μου αντικατοπτρίζεται στη νίκη με τον καρκίνο -τέλειωσε, δεν συγκρίνεται με τίποτ’ άλλο. Όταν έχεις καταφέρει να κερδίσεις αυτή τη νίκη όλοι οι άλλοι μαραθώνιοι είναι κάτι πάρα πολύ απλό».
-‘Έτρεχες πριν, στα καλά σου, τρέχεις και τώρα, στα δύσκολα, πόσο θα τρέχεις ακόμα;
«Συνέχεια, δεν θα σταματήσω ποτέ, ποτέ, να τρέχω και δεν το λέω αυτό…γενικώς. Δεν μπορώ να μην τρέξω και ένας από τους λόγους που με αναστάτωσε λίγο αυτό το χάπι-το ξαναλέω- ήταν το ότι με δυσκόλευε σ΄ αυτά που ήθελα, ειδικά στο τρέξιμο. Δεν μπορούσαν να κρατηθούν οι μύες μου, έτσι όπως ήθελα εγώ και αν εγώ δεν τρέχω δεν είμαι… Μαρία, είμαι κάτι άλλο. Οπότε αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε αυτό το χάπι γιατί δεν μπορούσε να το αντέξει ο οργανισμός μου. Το πώς αντιδρά κάθε οργανισμός, είναι τελείως διαφορετικό και εγώ δεν είμαι αυτό που λένε μια συνηθισμένη γυναίκα, δεν είμαι μια γυναίκα που κάθεται στο κρεβάτι ή στο σπίτι. Είμαι μια γυναίκα που τρέχει από τις πέντε το πρωί που ξυπνάω και κοιμάμαι τις έντεκα το βράδυ. Είμαι αεικίνητη, οπότε το να βλέπω τον εαυτό μου μαγκωμένο, ή τα κόκαλά μου να πονάνε ή να έχω μυαλγίες, ή να μην μπορώ να σκύψω ήταν σκότωμα και είπα όχι, αυτή τη ζωή, όχι δεν τη θέλω, δεν γίνεται. Το αλλάξαμε, πάω λίγο καλύτερα οπότε σιγά-σιγά βάζω και τα χιλιόμετρα που θέλω διότι δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς να βάζω στόχους. Στόχους, όπως να τρέξω έναν μαραθώνιο στην Ανταρκτική, να κάνω αυτό που θέλω ουσιαστικά».
-Να φύγει και να μην ξανάρθει αυτός ο χρόνος για σένα και για όλους μας. Ευχές για το 2021;
«Σκέφτηκα πάρα πολύ για του χρόνου μέσα στο 2020. Αυτή η απομόνωση, που βρεθήκαμε στα σπίτια μας, σε μια πλευρά μας έχει κάνει καλό, στο να σκεφτούμε τελικά τι χάνουμε, μέσα στα σπίτια μας, από τους οικείους μας. Και γι΄ αυτά που αγωνιστήκαμε για να κερδίσουμε, αλλά τελικά δεν είχαμε χρόνο να τα δούμε. Έχεις ένα σπίτι, για να το χτίσεις, να το φτιάξεις αυτό το σπίτι, για να το ετοιμάσεις, έχεις δουλέψει. Το είδες ποτέ, το χάρηκες, έκατσες να το ευχαριστηθείς, το συγύρισες και τι έκανες με τους δικούς σου ανθρώπους; Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά με την κόρη μου, στα δεκαεννιά της κάνουμε μαζί Χριστούγεννα. Παλιά μετά τα μεσάνυχτα, μόλις άλλαζε ο χρόνος, έφευγαν τα παιδιά και “τα έχανες”. Τώρα έχω χαρεί την κόρη μου, να ένα πολύ θετικό! Γενικά φιλοσοφήσαμε τα πράγματα και το πιο σημαντικό είναι να συνεχίσουμε να βλέπουμε μπροστά με ελπίδα να πάει καλά όλος ο κόσμος, η χώρα μας, να τερματίσουμε ο καθένας από εμάς υγιής όσο γίνεται, μέχρι να έρθει, να γίνει το εμβόλιο και να τελειώσουμε επιτέλους».