Φτωχότερος είναι από σήμερα όλος ο ελληνισμός μιας και έχασε έναν από τους παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνη, ο οποίος υπήρξε φαινόμενο στο μουσικό πεντάγραμμο.

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, μουσικός και συνθέτης ηλεκτρονικής, ambient, jazz, progressive και ορχηστρικής μουσικής, με βιογραφικό το οποίο εμπεριέχει συνεργασία με τη NASA–  ταξίδεψε για τ’αστέρια που τόσο αγαπούσε σε ηλικία 79 ετών.

Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν με COVID-19 σε νοσοκομείο στη Γαλλία όμως δυστυχώς δεν κατάφερε να βγει από αυτή τη μάχη νικητής.

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1943 στην Αγριά Βόλου. Μόλις τεσσάρων ετών ξεκίνησε να συνθέτει, και χωρίς καμία μουσική εκπαίδευση, παρότι οι γονείς του και οι δάσκαλοι του τον προέτρεπαν να κάνει μαθήματα πάνω στη μουσική, έδωσε την πρώτη του δημόσια παράσταση στην ηλικία των έξι. Αργότερα βέβαια,σπούδασε κλασική μουσική, ζωγραφική και σκηνοθεσία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Αθήνα.

Τη δεκαετία του 1960 το τραγούδι «Jeronimo Yanka» από το συγκρότημα Forminx όπου συμμετείχε στα πρώτα του βήματα, έγινε αμέσως επιτυχία και το 45άρι άλμπουμ έγινε χρυσό την πρώτη κιόλας εβδομάδα κυκλοφορίας του.

Κρίσιμο σημείο στην καριέρα του ήταν η χρονιά 1967 οπότε και δημιούργησε με τον Ντέμη Ρούσο και τον Λουκά Σιδερά στην Ελλάδα τους Aphrodite’s Child , για να ταξιδέψουν αμέσως μετά στο Παρίσι. 

Το διπλό άλμπουμ «666» με τη συμμετοχή του Αργύρη Κουλούρη, θεωρείται ότι του έδωσε ώθηση για διεθνή καριέρα και άρχισε δειλά να ασχολείται και με διαφορετικά πράγματα. 

Το έτος  1970 συνεργάστηκε με τον Χένρι Χάπιερ και το 1973 συνεργάζεται με τον Φρέντερικ Ροσίφ για μία σειρά ντοκιμαντέρ για την άγρια φύση, ενώ πριν μεταβεί στο Λονδίνο κυκλοφορεί το άλμπουμ «Earth», μια δική του προσωπική προσπάθεια, αποχωρώντας από τους Aphrodite’s Child το 1975.

Στο Λονδίνο προχώρησε στην ίδρυση υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων μουσικών ηχογραφήσεων, τα Nemo Studios και κυκλοφόρησε την πρώτη του συλλογή με τίτλο «Heaven and Hell» (1975), ενώ ακολούθησαν και άλλα επιτυχημένα άλμπουμ, όπως το «Albedo 0.39» (1976), το «Spiral» (1977) για το οποίο βραβεύτηκε με το διεθνές βραβείο MIDEM Instrumental, το «Beaubourg» (1978) και το «China» (1979).

Τότε ήταν που ξεκίνησε να γίνεται παγκοσμίως γνωστός. 

Το 1978 συνεργάστηκε με την Ελληνίδα ηθοποιό Ειρήνη Παππά στο άλμπουμ με τίτλο Ωδές, που περιέχει παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια, ενώ το 1986 συνεργάστηκαν ξανά στο άλμπουμ Ραψωδίες. Ο Παπαθανασίου έκανε παράλληλα άλλη μία μεγάλη συνεργασία με τον Γιον Άντερσον σε τέσσερα άλμπουμ, το Short Stories (1978), το The Friends of Mr Cairo (1981), το Private Collection (1983) και το Page of Life (1991).

Ένα μεγάλο μέρος των συνθέσεών του δημιουργήθηκαν για να πλαισιώσουν κινηματογραφικές παραγωγές ως σάουντρακ, όπως «Οι δρόμοι της φωτιάς» (Chariots of Fire) για την ομώνυμη ταινία του 1981, η οποία απέσπασε το Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής το 1982.

Ο Παπαθανασίου έχει γράψει μουσική σε αρκετές ταινίες μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές παραγωγές, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι: Vortex - Το πρόσωπο της μέδουσας (1967) του Νίκου Κούνδουρου, Ο αγνοούμενος (Missing, 1982) του Έλληνα σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, Blade Runner (Μπλέιντ Ράνερς: Ομάδες Εξόντωσης, 1982) του Ρίντλεϊ Σκοτ, Η ανταρσία του Μπάουντυ (1984) του Ρότζερ Ντόναλτσον, 1492: Χριστόφορος Κολόμβος (1492 – Conquest of Paradise, 1992), για το βραβεύτηκε με τα βραβεία Echo Awards και του Χρυσού Λέοντα, Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα (Bitter Moon, 1992) του Ρόμαν Πολάνσκι, Καβάφης (1996) του Γιάννη Σμαραγδή, Αλέξανδρος (Alexander, 2004) του Όλιβερ Στόουν και Ελ Γκρέκο (2007) του Γιάννη Σμαραγδή

Επιπλέον, είναι γνωστή η αγάπη του μουσικοσυνθέτη για το Διάστημα, γι αυτό και ένα μεγάλο μέρος από τα έργα του Βαγγέλη Παπαθανασίου είναι αφιερωμένο σε αυτό. 

Σταθμός στην καριέρα του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη είναι το καλοκαίρι του 2001 όταν παρουσίασε το έργο «Μυθωδία» στους στύλους του Ολυμπίου Διός. Η μουσική του έργου δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ 2001: Οδύσσεια στον Άρη.

Κατά τη διάρκεια της μουσικής παράστασης προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις κυρίως από θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της NASA και το θέαμα ήταν φαντασμαγορικό. Το έργο προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον πλανήτη ενώ υπήρχαν γιγαντοοθόνες και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. 

Μετά το τέλος της μουσικής παράστασης η γαλλική κυβέρνηση, την οποία εκπροσώπησε ο υπουργός παιδείας Ζακ Λανγκ, απένειμε στον Παπαθανασίου τον τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής – σε μία τελετή που έλαβε χώρα στο περιστύλιο του Ζαππείου.

Το 2013, η NASA υιοθέτησε για δεύτερη φορά τη μουσική του, με ένα πρωτότυπο μουσικό έργο που δημιουργήθηκε για να πλαισιώσει το βίντεο από την αποστολή Ήρα (Juno), που απεικονίζει συγχρόνως την κίνηση της Γης και της Σελήνης μαζί για πρώτη φορά. Το βίντεο απαθανατίστηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής καθ’ οδόν για το σύστημα του πλανήτη Δία.

Τον Νοέμβριο του 2014 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) πρότεινε στον Παπαθανασίου να συνθέσει την μουσική για την πρώτη ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη. Έτσι, συνέθεσε μια μουσική τριλογία («Arrival», «Philae’s journey» και «Rosetta’s Waltz»), η οποία παρουσιάστηκε από τον ESA μετά την επιτυχημένη προσεδάφιση του σκάφους «Rosetta» στον κομήτη 67P.

Το 1995, ως φόρο τιμής στην μουσική του προσφορά αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα, το Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης έδωσε το όνομα του συνθέτη στον Αστεροειδή της Κύριας Ζώνης 6354, που πλέον ονομάζεται 6354 Vangelis.

Μετά το χαμό του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη, το σύμπαν όλο δάκρυσε. Όλος ο πλανήτης σάστισε στην είδηση του θανάτου του και άνθρωποι από όλα τα πλάτη της γης εξέφρασαν το στερνό αντίο.

Σίγουρα τέτοιου είδους απώλειες είναι πλήγμα για την ανθρωπότητα όμως το έργο που μένει πίσω είναι ικανό να ταρακουνήσει γενιές και γενιές που θα περπατήσουν σε αυτόν τον κόσμο.

“Ad astra” Βαγγέλη Παπαθανασίου. Τώρα θα παίζεις μουσική με τους αγγέλους!

Δείτε εδώ βίντεο από το εμβληματικό κομμάτι «chariots of fire».